Khi nói đến sạc cáp cho các thiết bị điện tử nói chung và cho tai nghe Bluetooth nói riêng, chúng ta thường biết về thông số kỹ thuật của một số dòng tai nghe có hỗ trợ sạc nhanh.
Và chắc hẳn việc cột pin báo đỏ sẽ làm chúng ta có chút lo lắng – nỗi sợ hết pin khi đang trải nghiệm âm thanh, cách đây khoảng 5 năm thì để sạc đầy cho một chiếc tai nghe phải trên 2 giờ thậm chí còn hơn với dòng tai nghe Bluetooth chụp tai, nhưng với công nghệ phát triển như này ngay thì việc sạc nhanh hơn rất nhiều.
Vậy sạc nhanh là gì, nó hoạt động như thế nào, có tốt cho thiết bị điện tử không, vậy thì chúng ta cùng đi vào tìm hiểu một chút về nó nhé.
Sạc nhanh là gì?
Công suất càng lớn thì sạc càng nhanh
Đầu tiên, chúng ta cần phải hiểu về những thông số kỹ thuật trên cục sạc có ý nghĩa gì, mà các nhà sản xuất thường công bố công suất sạc Watts (ký hiệu là W), là tổng công suất từ đầu ra bộ sạc đến pin.
Và W bao gồm:
– V (Volts hay Vôn trong tiếng Việt): đơn vị đo hiệu điện thế
– A (Amperage): lượng điện đi vào pin, còn gọi là dòng (dòng điện)
Và W được tính bằng VxA
Ví dụ một cục sạc (1) có 5V và 2A thì cho công suất đầu ra là 10W (Watts)
Một bộ sạc (2) có 9V và 2A cho công suất đầu ra là 18W và rõ ràng là thời gian sạc của bộ sạc (2) nhanh hơn cục sạc (1)
Sạc nhanh nhanh hơn bao nhiêu so với sạc thường
Với điện thoại, chuột không dây, bàn phím cơ không dây các thiết bị điện tử nhỏ khác như tai nghe Bluetooth nếu không có sạc nhanh sẽ sạc ở mức công suất tối đa là 5W, và với mức công suất này thì để đầy pin cho tai nghe không dây phải mất ít nhất từ 2 giờ trở lên.
Nhưng với ngày nay, các tiêu chuẩn sạc nhanh hỗ trợ công suất sạc từ 9W, 18W, 60W, 67W hay thậm chí là 96W hay 140W trên các dòng Macbook của Apple. Và như vậy thì pin sẽ đầy nhanh hơn, có lẽ chỉ cần 1h hoặc ít hơn để sạc đầy pin.
Do đó sạc nhanh có tốc độ gấp 2 lần trở lên so với sạc thường thì đó gọi là sạc nhanh.
Sạc nhanh hoạt động như thế nào?
Về cơ bản thì sạc nhanh cũng có cơ chế hoạt động như sạc thường, chỉ là thời gian sạc nhanh hơn thôi, nhưng để bảo đảm an toàn khi sử dụng thì các nhà sản xuất phải tính toán cẩn thận hơn cho việc làm đầy pin bằng sạc nhanh mà không làm hỏng pin chai pin phồng pin hoặc phát nổ.
Bạn cứ để ý mà xem, khi Bạn đọc các thông số kỹ thuật về sạc nhanh, các nhà sản xuất thường nói rằng pin có thể sạc nhanh từ 0-50% trong vòng 30 phút hay 20 phút, hay sạc nhanh trong 10 phút có thể nghe nhạc liên tục 60 phút cho các dòng tai nghe không dây.
Nhưng họ không nói rõ rằng pin sạc từ 0-100% trong bao lâu, và hiện nay nếu Bạn để ý tốc độ sạc điện thoại và laptop của mình, Bạn có thể thấy răng tính năng sạc nhanh chỉ hoạt động đến 80% pin hoặc 90% pin, sau đó thì bộ vi xử lý sẽ tính toán lại và cho sạc chậm hơn để bảo vệ pin, một số thiết bị thông minh còn giam độ sạc pin tới 80% và không cho sạc đầy cho đến khi kích hoạt lại nó.
Như anh bạn iPhone 11 Pro của mình đang xài, nó học cách mình dùng rồi chỉ sạc đến 90% là tự ngắt, Macbook của mình nó cũng sạc đến 80% là ngắt để tránh chai pin, bảo vệ pin, còn muốn sạc tiếp thì vào cài đặt và cho sạc đến 100%
Các tiêu chuẩn sạc nhanh khác nhau cho tốc độ sạc khác nhau, USB-PD là công nghệ sạc nhanh nhất hiện nay
Sạc nhanh có anh toàn không?
Khi nghiên cứu và phát triển các công nghệ sạc nhanh, các nhà sản xuất mất rất nhiều thời gian và quy trình kiểm định chất lượng để bảo đảm sản phẩm cuối cùng không bị xảy ra sự cố khi sạc.
Và như đã đề cập ở trên thì tính năng sạc nhanh chỉ hoạt động đến một mức nào đó dưới 100%, 80% chẳng hạn và sau đó quy trình sạc sẽ được bóp chậm lại để bảo vệ pin.
Trên các sản phẩm sạc nhanh chính hãng sẽ có các tiêu chuẩn để bảo đảm quá trình giao tiếp giữa bộ sạc nhanh và pin thiết bị điện tử được ổn định, các củ sạc thông minh như của Anker hay Energizer còn nhận biết được thiết bị đang sạc hỗ trợ công suất tối đa bao nhiêu để cung cấp nguồn sạc hợp lý một cách tự động.
Vì vậy chỉ cần mua hàng chính hãng là đã yên tâm rất nhiều, khó có thể xảy ra tình trạng cháy nổ.
Bạn có thể sạc nhanh toàn bộ pin không
Nếu Bạn muốn sạc nhanh cho tai nghe của mình thì trước tiên là tai nghe đó phải hỗ trợ sạc nhanh, còn nếu tai nghe không hỗ trợ sạc nhanh thì không thể sạc nhanh với củ sạc nhanh được.
Còn nếu cứ dùng củ sạc nhanh cho tai nghe không hỗ trợ sạc nhanh thì pin trên tai nghe vẫn được sạc ở tốc độ mà nó được thiết kế ra, các con chip điều khiển trong thiết bị sẽ đo điện áp và cường độ dòng điện của pin và điều chỉnh việc cung cấp năng lượng cho pin, nên dù có muốn sạc nhanh hơn thì cũng không phải là điều gì đó hợp lý.
Bạn cần gì để sạc nhanh
Đầu tiên là thiết bị của Bạn phải hỗ trợ sạc nhanh, và làm sao để biết thiết bị của mình có hỗ trợ sạc nhanh thì rất dễ, chỉ cần xem trên vỏ hộp, xem thông số kỹ thuật trên trang web của hãng và nếu có hỗ trợ sạc nhanh thì sẽ ghi là có “hỗ trợ sạc nhanh” hoặc “fast charge support“.
Sau đó chỉ cần kiếm một củ sạc nhanh của hãng về sạc, và để ý là củ sạc đó có hỗ trợ cùng loại sạc nhanh như trên thiết bị của Bạn không, ví dụ: tai nghe hỗ trợ Quick Charge 3.0 thì sẽ tương thích với củ sạc hỗ trợ Quick Charge 3.0.
Lưu ý là không nên mua hàng giá rẻ, mua hàng chất lượng là tốt nhất, đôi khi dây cáp cũng đóng vai trò quan trọng trong việc sạc nhanh.
Sạc nhanh không dây là gì, nó hoạt động như thế nào?
Sạc không dây là sạc không cần sử dụng dây cáp như bình thường, và cần 2 điểm tiếp xúc, một điểm tiếp xúc được tích hợp vào bề mặt của đế sạc và một điểm tích hợp vào đáy của thiết bị di động (như điện thoại hoặc hộp sạc tai nghe), và sạc nhanh không dây là sạc có tốc độ nhanh hơn so với sạc không dây thông thường, giao thức phổ biến là sạc không dây chuẩn Qi.
Khi hai cuộn cảm được đặt cùng nhau trong một phạm vi cụ thể thì chúng sẽ tạo ra một trường điện từ và điều này tạo ra dòng điện để sạc pin.
Sạc không dây rất tiện lợi, chỉ cần đặt lên là sạc, nhưng có một vài điểm hạn chế như:
– Tốc độ sạc thường chậm hơn sạc có dây
– Nhiệt độ tỏa ra rất cao, do cuộn cảm tỏa ra, và gây nóng cả bộ sạc lẫn điện thoại hoặc tai nghe
Và đó là lý do mà hầu hết các bộ sạc không dây có công suất không thể lớn như sạc cáp được, về tương lai sẽ có giải pháp làm mát để khắc phục vấn đề này.
Tiêu chuẩn sạc nhanh USB
Hiện nay cổng USB là cổng phổ biến nhất trên các thiết bị di động, và hiện có rất nhiều chuẩn USB khác nhau cho tốc độ truyền tải dữ liệu khác nhau.
- USB 1.0: là tiêu chuẩn đầu tiên với điện áp tối đa ra là 5V và dòng là 0.5A cho tổng công suất là 2.5W, cổng này thường có màu trắng.
- USB 2.0: Vẫn là một tiêu chuẩn phổ biến với đầu ra tối đa giống như USB1.0, cổng này thường có màu đen.
- USB 3.0: Là chuẩn đang phổ biến hiện nay với đầu ra 5V và 0.9A, tổng công suất là 4.5W, cổng USB 3.0 được đánh dấu là màu xanh nước biển.
- USB 3.1: Tiêu chuẩn này gồm cả USB-C, tương thích với USB-PD (USB – Power Delivery), cho đầu ra tối đa từ 5-20V, 0.5-5A cho công suất tối đa có thể đạt tới 100W, về tốc độ truyền tải lên tới 10Gbps, cổng USB 3.1 được đánh dấu là màu xanh da trời
- USB 3.2 là chuẩn USB sử dụng cổng type-C, cho tốc đột truyền tải lên tới 20Gbps, cổng USB 3.2 có 2 loại là USB type-A thường được đánh dấu màu đỏ và USB 3.2 type-C
- Cổng USB màu vàng, đây là cổng USb luôn bật kể cả khi Bạn tắt máy, rất tiện lợi khi dùng nó để sạc cho điện thoại hay tai nghe.
Tips: Hiện nay tốc độ sạc nhanh thì nên dùng type-C, còn USB-A hay Micro-USB sẽ không có khả năng cung cấp công suất sạc quá 18W, nên ưu tiên mua thiết bị có cổng sạc type-C nhé!
Các kiểu của tiêu chuẩn sạc nhanh
Qualcomm Quick Charge
Đa số các thiết bị smartphone ngày nay sử dụng chip Qualcomm, và do đó hãng này có một tiêu chuẩn sạc phổ biến nhất.
Công nghệ thông minh trên Qualcomm là INOV (Intelligent Negotiation for Optimum Voltage – đàm phán thông minh cho điện áp tối ưu). Công nghệ này lần đầu triển khai trên Qualcomm Quick Charge 3.0 và cũng được hỗ trợ trên QC 4+.
Công nghệ INOV có thể giám sát công suất đầu ra, do đó sạc thiết bị an toàn hơn và hiệu quả hơn mà không gây quá dòng, không gây nhiệt độ khi sạc.
Công nghệ sạc tiếp theo là Quick Charge 4+ và hoạt động trên cổng type-C, và nó cũng tương thích với bộ sạc USB Power Delivery, có thể cung cấp tốc độ sạc lên đến 27W
Ở thời điểm bài viết thì đã có Qualcomm Quick Charge 5 cho tốc độ sạc nhanh tối ưu cho công suất sạc tối đa lên tới 100W, tương thích ngược với USB PD và các thiết bị của Apple, rất linh hoạt và tiện lợi.
Apple Fast Charging
Apple sử dụng tiêu chuẩn USB Power Delivery (PD) để sạc cho các thiết bị di động như Macbook, iPad, iPhone…. và rất tiện lợi khi chuẩn USB PD được sử dụng rất rộng rãi, để nhận biết đầu ra có hỗ trợ PD hay không thì bạn chỉ cần nhìn vào chân cắm type-C có ghi PD hay không.
Ví dụ như trên màn hình ngoài có chức năng sạc luôn cho laptop có ghi dòng chữ PD ở giắc type-C thì nó hỗ trợ sạc nhanh chuẩn PD.
Tất cả các dòng iPhone mới ra đều hỗ trợ sạc nhanh của Apple, tiếc là một số mẫu mới không được tặng kèm củ sạc mà phải cất công phi xe ra ngoài đi tìm mua cục sạc, đến cơ cực với Apple.
Điểm rất hay trong hệ sinh thái Apple đó là Bạn có thể dùng sạc Macbook để sạc cho iPhone, sạc cho iPad, và dùng sạc iPad để sạc cho iPhone miễn là hàng chính hãng.
Đáng tiếc là ở thời điểm hiện tại, cả Apple Airpods Pro và Airpods 3 đều không hỗ trợ sạc nhanh, chỉ có thể sạc MagSafe hoặc sạc không dây chuẩn Qi được thôi.
Samsung Adaptive Fast Charging
Công nghệ sạc nhanh Adaptive Fast Charging chỉ dành riêng cho các thiết bị đầu bảng của nhà Samsung như dòng Note, S, Fold, Flip và cho công suất sạc rất nhanh, từ 25W cho tới 45W.
Các thiết bị Samsung đều hỗ trợ sạc tương thích với Quick Charge của Qualcomm.
USB Power Delivery
Tiêu chuẩn này được phát triển bởi USB Implements Forum, một diễn đàn bao gồm những người tạo ra tiêu chuẩn USB, là một tiêu chuẩn mở, giống như mã nguồn mở, có nghĩa là bất kỳ nhà sản xuất nào cũng có thể áp dụng nó vào trong thiết bị của họ miễn là họ có cổng USB-C, và như đã đề cập ở trên thì công suất tối đa có thể lên tới 100W – rất nhanh.
Các dòng smartphone gaming hiện nay còn hỗ trợ sạc nhanh lên tới 60W qua chuẩn type-C, và Macbook Pro M1 2020 còn hỗ trợ sạc nhanh lên tới 87W.
Sạc nhanh có cần thiết cho tai nghe không
Nếu bạn đang sử dụng tai nghe True Wireless (TWS), thì quá trình sạc cho tai nghe diễn ra ở bên trong hộp sạc mà không cần phải cắm dây cáp để sạc, rất hữu ích cho người hay chơi thể thao mà quên sạc trước khi mang đến phòng tập.
Còn với các dạng tai nghe nhét tai hoặc tai nghe chụp tai không dây thì sử dụng cáp sạc và việc hỗ trợ sạc nhanh hay không thì sẽ được ghi rõ ở các thông số kỹ thuật tai nghe.
Dù sao thì có sạc nhanh rất hữu ích, là cứu cánh trong các trường hợp khẩn cấp.
Tương lai của sạc nhanh
Bạn sẽ thấy rằng với công nghệ hiện đại, các hãng ngày đang trên đà chạy đua để tối ưu việc sạc nhanh nhất có thể cho các thiết bị của họ để chiếm ưu thế với đối thủ.
Xu hướng thì ngày càng phát triển và chúng ta chỉ mất có vài phút để sạc đầy thiết bị di động, có thể mong đợi rằng một công nghệ pin mới nhỏ hơn, nhẹ hơn, sạc nhanh hơn công nghệ pin Lithium-ion ngày nay và người được hưởng lợi là người dùng chúng ta
Chọn sạc nhanh tốt
Bởi sạc nhanh thì tiết kiệm thời gian nhưng mà cái gì nhanh quá cũng tiềm ẩn rủi ro, do đó chúng ta chỉ nên sử dụng các bộ sạc chính hãng, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng và có chế độ bảo hành.
Bạn đã nghe rất nhiều vụ tai nạn, cháy nhà đáng tiếc do các bộ sạc giả, sạc kém chất lượng, sạc với giá siêu rẻ gây ra. Hậu quả là phải chịu tổn thất rất nhiều về tinh thần và vật chất.
Vì vậy đừng ngần ngại đầu tư một củ sạc nhanh chính hãng nhé!